تفکر استعاره‌ای یا مانندکننده‌ای (metaphorical thinking) نوعی تفکر است که در آن دو چیز که در ظاهر با هم تفاوت دارند، با یکدیگر مقایسه می‌شوند. این مقایسه بر اساس شباهت‌هایی است که بین آن دو چیز وجود دارد.
درواقع، تفکر استعاری یک فرایند شناختی پیچیده است که به ما امکان می‌دهد مفاهیم انتزاعی را با استفاده از استعاره‌ها درک کنیم. استعاره‌ها مقایسه‌های غیرمنطقی بین دو چیز هستند که شباهت‌هایی با یکدیگر دارند.
برای مثال، وقتی می‌گوییم «زمان طلاست»، در واقع زمان را به طلا تشبیه می‌کنیم. این تشبیه نوعی metaphorical thinking و بر اساس شباهت‌هایی است که بین زمان و طلا وجود دارد. هر دوی آنها ارزشمند هستند، هر دوی آنها محدود هستند و هر دوی آنها می‌توانند به عنوان سرمایه استفاده شوند.
کاربرد تفکر استعاره‌ای (metaphorical thinking)
- کمک به درک مفاهیم انتزاعی:
بسیاری از مفاهیم انتزاعی، مانند عشق، آزادی یا عدالت، را نمی‌توان به طور مستقیم توضیح داد. تفکر استعاره‌ای به ما کمک می‌کند تا این مفاهیم را با استفاده از مفاهیم ملموس‌تر، مانند خانواده، کشور یا قانون، درک کنیم. - ابراز احساسات:
تفکر استعاره‌ای به ما کمک می‌کند تا احساسات خود را به طور دقیق‌تر و تأثیرگذارتر بیان کنیم. برای مثال، وقتی می‌گوییم «من از این کار خسته شده‌ام»، در واقع احساس خستگی خود را با استفاده از استعاره «خستگی» بیان می‌کنیم. - تأثیرگذاری بر دیگران:
تفکر استعاره‌ای می‌تواند برای تأثیرگذاری بر دیگران استفاده شود. برای مثال، یک سخنران می‌تواند از استعاره‌ها برای جلب توجه مخاطبان و انتقال پیام خود استفاده کند.
metaphorical thinking در حوزه‌های مختلف
- زبان:
تفکر استعاره‌ای نقش مهمی در زبان دارد. بسیاری از کلمات و عبارات زبانی، مانند «قلب» (برای بیان احساسات) یا «دست» (برای بیان قدرت)، استعاره هستند. - هنر و رسانه:
استعاره‌ها می‌توانند در انواع مختلف متن، از جمله ادبیات، هنر و رسانه، استفاده شوند. در ادبیات، استعاره‌ها اغلب برای ایجاد تصاویر ذهنی واضح و بیان احساسات استفاده می‌شوند. در هنر، استعاره‌ها می‌توانند برای ایجاد نمادگرایی و انتقال معنا استفاده شوند. در رسانه، استعاره‌ها می‌توانند برای تأثیرگذاری بر مخاطب و انتقال پیام استفاده شوند. - علم:
تفکر استعاره‌ای در علم نیز کاربرد دارد. دانشمندان از استعاره‌ها برای توصیف مفاهیم علمی، مانند «اتم» (برای بیان ساختار ماده) یا «شکاف» (برای بیان تفاوت بین دو چیز)، استفاده می‌کنند. - مدیریت:
تفکر استعاره‌ای در مدیریت نیز کاربرد دارد. مدیران از استعاره‌ها برای توصیف مفاهیم مدیریتی، مانند «سازمان» (برای بیان ساختار یک شرکت) یا «مسیر» (برای بیان هدف یک سازمان)، استفاده می‌کنند.
چند مورد از استعاره‌های زبان انگلیسی
استعاره‌ها در زبان انگلیسی نیز مانند زبان فارسی کاربردهای زیادی دارند. در اینجا چند نمونه از استعاره‌های رایج در زبان انگلیسی آورده شده است:
استعاره «The pen is mightier than the sword.» ریشه در تاریخ جنگ و صلح دارد. در گذشته، شمشیر سلاحی قدرتمند بود که برای جنگ استفاده می‌شد. اما قلم نیز ابزاری قدرتمند است که برای برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات استفاده می‌شود. استعاره «The pen is mightier than the sword.» نشان می‌دهد که قلم می‌تواند برای تأثیرگذاری بر افکار و رفتار مردم قدرتمندتر از شمشیر باشد.
Love is blind. (عشق کور است.)
A diamond is a girl’s best friend. (الماس، بهترین دوست یک دختر است.)
The road to success is not easy. (راه موفقیت آسان نیست.)
انواع استعاره‌ها
استعاره‌ها را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد.
یکی از رایج‌ترین انواع استعاره، تشبیه است.
تشبیه یک مقایسه مستقیم بین دو چیز است که با استفاده از کلمات «مثل»، «مانند»، یا «به» بیان می‌شود. به عنوان مثال، وقتی می‌گوییم «عشق مانند آتش است»، در واقع دو مفهوم کاملاً متفاوت را با هم مقایسه می‌کنیم. عشق یک احساس پیچیده و انتزاعی است، در حالی که آتش یک پدیده فیزیکی ملموس است. اما با استفاده از استعاره، می‌توانیم شباهت‌هایی بین این دو مفهوم پیدا کنیم. هر دو عشق و آتش می‌توانند قدرتمند و مخرب باشند. هر دو می‌توانند باعث خوشحالی و درد شوند. و هر دو می‌توانند زندگی ما را تغییر دهند.
نوع دیگری از استعاره، تناظر است.
تناظر یک مقایسه غیرمستقیم بین دو چیز است. به عنوان مثال، وقتی می‌گوییم «زندگی یک سفر است»، در واقع دو مفهوم را با هم مقایسه می‌کنیم که در برخی از جنبه‌ها مشابه هستند. زندگی و سفر هر دو دارای مراحلی هستند. هر دو می‌توانند چالش‌برانگیز و هیجان‌انگیز باشند. و هر دو می‌توانند به مقصدی منجر شوند.
شخصیت‌بخشی:
شخصیت‌بخشی استعاره‌ای است که ویژگی‌های انسانی را به یک شیء بی‌جان یا حیوان می‌دهد. به عنوان مثال، «باد از میان درختان زوزه می‌کشید».
مجاز:
مجاز استعاره‌ای است که از بخشی از چیزی برای نشان دادن کل استفاده می‌کند. به عنوان مثال، «قلم از شمشیر قوی‌تر است».
درنهایت
با این حال، تفکر استعاری (metaphorical thinking) یا مانندکنندگی همچنین می‌تواند معایبی داشته باشد. به عنوان مثال، استعاره‌ها می‌توانند گیج‌کننده یا گمراه‌کننده باشند. همچنین، ممکن است منجر به سوگیری در تفکر شوند. به عنوان مثال، اگر یک نفر از استعاره «زندگی یک جنگ است» استفاده کند، ممکن است تمایل داشته باشد که مشکلات را به عنوان یک مبارزه ببیند.
اما در کل، تفکر استعاره‌ای به ما کمک می‌کند تا ایده‌های پیچیده را با ملموس‌تر کردن آنها درک کنیم؛ تصاویر ذهنی واضحی ایجاد کنیم که می‌تواند توجه و تخیل خواننده را جلب کند؛ احساسات را به شکلی قوی‌تر و تأثیرگذارتر بیان کنیم.
درصورت تمایل به یادگیری و فهمیدن معنی واژگان جدید، می‌توانید دسته‌بندی واژگان را ببینید.